Obrażenia pobici z polską

Polacy są narodem, który uwielbia się obrażać. Dlaczego? Autorzy znajdują przyczynę. Na imię jej "lęk".

Michał Olszewski

Na co choruje Polska dusza? Skąd agresja na ulicach, w domach, w biurze, w internecie? Zespół stresu pourazowego? Zaburzenia tożsamości? A może problemy z komunikowaniem emocji?

Autorzy z grupy Rekolektyw (Szczerek, Rejmer, Wasielewski, Kicińska, Jabłońska, Wójcińska, Wlekły, Puto), wzięli na warsztat polskie "uczucia narodowe" i stworzyli zbiór reportaży składający się na portret kraju w stanie emocjonalnego rozchwiania.

Ziemowit Szczerek i Kaja Puto - z dystansem, ale i fascynacją etnografów - udokumentowali falę fejsbukowego hejtu.

Mirosław Wlekły przyjrzał się zjawisku, które hejtowi towarzyszy jak cień - gotowości do odczuwania zgorszenia. Polak okazuje się tak samo skory do internetowej szarży, jak do publicznej urazy:

- Jak to "korki na Hlonda"? A gdzie słowo "arcybiskupa"?

- "Wielka księga cipek"? Treści nie znam, ale inna religia nie pozwoliłaby sobie na taką obrazę.

Magdalena Kicińska opowiada historię przemocy domowej, tym bardziej przerażającą, im bardziej do bólu przewidywalną - bez zwrotów akcji i bez zagadki. Wszystko przebiega tu rutynowo według stałego scenariusza: od picia, przez bicie, po przeprosiny; od ucieczki, przez rezygnację, po śmierć; od obojętności sąsiadów, przez niebieską kartę, po wzruszenie ramion policjantki.

Katalogu ofiar polskich emocji dopełniają reportaże Urszuli Jabłońskiej - o tym, co czeka transseksualistę na polskiej wsi, Małgorzaty Rejmer - o mieszkańcach ośrodka dla uchodźców i ich sąsiadach z cichego polskiego miasteczka oraz Agnieszki Wójcińskiej - o Polakach o "niepolskich" rysach twarzy i kolorze skóry.

Książkę zamyka zaskakujący tekst Macieja Wasielewskiego. Pozornie prowadzi nas w zupełnie inną rzeczywistość - za kulisy warszawskiego Klubu Komediowego.

Reporterzy młodego pokolenia nie wierzą w podział na Polskę A, B i C, nie wierzą w jakichś "nas" i "onych". Widzą jednak, z ilu warstw się ona składa. I jak trudno czasami je skleić.

Stowarzyszenie Reporterów Rekolektyw powstało w 2014 r. Zrzesza polskich autorów reportaży. Są wśród nich: laureat Paszportu Polityki, zdobywczyni Nagrody "Gryfia" i Nagrody im. Teresy Torańskiej, zwyciężczyni konkursu Grand Press, nominowani do najważniejszych nagród literackich autorzy i autorki dobrze przyjętych książek non-fiction.